Ab Osterhaus en het Paniekvirus

De Mexicaanse griep, het H1N1-virus, moet de komende maand losbarsten in Nederland, zo voorspellen deskundigen. Zal dat ook gebeuren? Veel angstaanjagende scenario´s die ons de afgelopen maanden werden voorgespiegeld zijn niet uitgekomen. Viroloog Ab Osterhaus is in de media degene die ernstige risico’s het meest heeft benadrukt. Heeft dat te maken met het feit dat hij zelf economische belangen heeft bij de grieppandemie, via bedrijfjes verbonden aan de Erasmus Universiteit en via adviseurschappen voor farmaceutische bedrijven?

Door

Eric Arends en Kees van den Bosch namens Argos

Juryrapport

‘Argos stelt interessante vragen, die ongetwijfeld bij velen leefden, over de rol van Ab Osterhaus en de manier waarop de Mexicaanse griep is aangepakt.’

Osterhaus en het paniekvirus

Op 29 april 2009 vertelt viroloog Ab Osterhaus, hoogleraar aan het Erasmus Medisch Centrum te Rotterdam, in het tv-programma De Wereld Draait Door dat er in Amerika een jongen is overleden aan de Mexicaanse griep. Hoewel het bericht diezelfde avond in NOVA door een collega-viroloog wordt genuanceerd, heeft de mededeling van Osterhaus een behoorlijke impact in de media. Terwijl veel deskundigen erbij blijven dat deze grieppandemie niet ernstiger is dan een gewone wintergriep, neemt de onrust onder de bevolking met de dag toe.

In deze Argos-uitzending worden de motieven van Osterhaus tegen het licht gehouden. Namens wie spreekt hij eigenlijk en wat zijn zijn drijfveren? Twee collega-medici suggereren dat hij een belangrijk deel van zijn leven heeft gestoken in onderzoek naar virussen als deze, waardoor hij er belang bij heeft om het groots in de media te brengen. Ook blijkt dat de Erasmus Universiteit drie BV’s heeft opgericht, iets wat overigens door de overheid wordt goedgekeurd en gestimuleerd. Maar hiermee wordt wel duidelijk dat Osterhaus op enige wijze baat zou kunnen hebben bij een heftig virus dat door veel vaccins bestreden kan worden. In de BV’s wordt immers door de farmaceutische industrie gefinancierd onderzoek gedaan. Hoewel het niet zo is dat hij er persoonlijk rijker van wordt, iets wat ten onrechte na de uitzending wel door andere media is gesuggereerd, betekent het wel een financiële steun voor zijn vakgroep.

De jury vond dit een goede, redelijk genuanceerde reportage met een grote impact op het nieuws. Argos stelt interessante vragen, die ongetwijfeld bij velen leefden, over de rol van Ab Osterhaus en de manier waarop de Mexicaanse griep is aangepakt in Nederland. De nuances uit de uitzending zijn niet door de media opgepikt en daarmee kreeg deze uitzending, bedoeld als achtergrondreportage, een eigen dynamiek en werd ze zelf nieuws.