‘Made in GDR’ stond op de exportproducten uit de voormalige DDR. Eva, Tino en Katja zijn ook ‘Made in GDR’: drie Oostduitsers die in Nederland een nieuw bestaan hebben opgebouwd. Ze zijn een beetje Duits, een beetje Nederlands door hun jarenlange verblijf hier, maar ook nog steeds “Ossi”. Christine Steinhäuser, zelf ook Oostduitse, tekent twintig jaar na de val van de Muur hun verhalen op.
Made in GDR
De tekst ‘Made in GDR’ werd gedrukt op producten die de voormalige DDR, of de German Democratic Republic, naar het kapitalistische buitenland exporteerde. Eva, Tino en Katja zijn ook ‘made in GDR’: drie Oost-Duitsers die om verschillende redenen naar Nederland zijn geëmigreerd om hier een nieuw bestaan op te bouwen.
Zij vertellen in deze radiodocumentaire heel openhartig over hun uiteenlopende ervaringen in de DDR en over de redenen waarom ze hun vaderland hebben verlaten. Eva werd gevangen genomen omdat ze posters had geplakt waarin werd opgeroepen om de terugkeer van de Oost-Duitse zanger Wolf Bierman. Van Tino werd al vanaf zijn veertiende een Stasi-rapport bijgehouden en daarom kon hij niet gaan studeren. Katja was pas vijftien toen de Muur viel; haar vader werd treinconducteur om een relatief vrij beroep te hebben. Radiomaakster Christine Steinhäuser, zelf van oorsprong Oost-Duitse, tekende hun verhalen twintig jaar na de val van de Muur op. Het zijn beeldende, soms ontroerende en altijd heel levendige gesprekken die een persoonlijk licht werpen op het dagelijkse leven in de DDR-tijd. ‘Das Leben der Anderen’ op radio, noemde een jurylid deze bijzondere uitzending van Holland Doc. Net als de film is ‘Made in GDR’ beklemmend, emotioneel en verbazingwekkend.
De hoofdpersonen uit de documentaire hebben een dubbele identiteit. Ze zijn natuurlijk Duits of in ieder geval ‘Ossi’. Daarnaast spreken ze alle drie heel goed Nederlands en zijn ze door hun jarenlange verblijf hier ook echt Nederlands geworden. Vanuit het perspectief van Eva, Tino en Katja komt de geschiedenis van Oost-Duitsland en de ‘Wende-tijd’ weer tot leven. Het is een leerzaam programma en een heel intrigerende reconstructie van een verleden dat doorwerkt. De emotie waarmee ze alle drie spreken over het moment dat de muur viel maakt dit overduidelijk.
De jury was onder de indruk van de mooie, open gesprekken en de goed gekozen sprekers. Steinhäusers idee om Oostduitsers te spreken die al lang in Nederland wonen is origineel en werkt. Alle sprekers vertellen unieke verhalen. De interviews zijn bovendien mooi geïntegreerd met muziekfragmenten en nieuwsberichten. Het is van het begin tot het einde boeiende radio en radiotechnisch gezien de meest originele inzending.