Nooit kletsen, liever scheuren
Als je van de kanaalstreek bent, gebeuren er soms dingen in je leven die je niet wilt. Dat geldt ook voor de 18-jarige Michael S. Problemen thuis, gezocht voor joyriding en rijden zonder rijbewijs. Een achtervolging door de politie eindigt in een fatale klap tegen een boom.
‘Hé,die heeft haast’, denkt Harry Paalman als hij een grijze auto langs ziet flitsen, gevolgd door een politieauto met blauw zwaailicht. Het is woensdag 29 augustus kwart over één, de familie Paalman zit aan de middagmaaltijd. Politieachtervolgingen zijn niet gebruikelijk hier, in de Begoniastraat in het Drentse dorp Nieuw-Buinen.
Binnen luttele minuten vult de straat, met zijn vrijstaande woningen en riante tuinen, zich met meer politieauto’s, een ambulance. Ze spoeden zich naar het einde, waar de grijze auto inmiddels frontaal tegen een boom is geknald. Als ook een lijkwagen arriveert, besluit Paalman verder niet te gaan kijken.
Achter het stuur van de grijze auto zit de 18-jarige Michael S., ‘Mongol Molle’ voor intimi. Hij is vrijwel op slag dood. De agenten die hem zo pas nog op de hielen zaten, proberen de tiener te reanimeren, maar dat mag niet meer baten.
De Rijksrecherche onderzoekt in hoeverre de agenten die betrokken waren bij deze fatale achtervolging volgens de regels hebben gehandeld. Na het incident met de ‘filefuik’ waarbij in oktober vorig jaar een automobilist omkwam, is dit de tweede keer in nog geen jaar tijd dat de politie zich moet verantwoorden voor een achtervolging die uitmondt in een verkeersongeluk met dodelijke afloop.
De politie zoekt Michael voor joyriding en rijden zonder rijbewijs. Als de agenten hem in het vizier krijgen, is hij al bijna een dag onvindbaar. Dinsdagavond vertrekt hij in de grijze Renault Scenic van zijn opa en oma, die in het Groningse dorp Sellingen wonen, ruim 20 kilometer ten oosten van Nieuw-Buinen.‘Hij reed goed’, zegt een omwonende die niet met zijn naam in de krant wil. ‘Zo gaat dat als je het leert op je 14de.’
Michael maakt geen plezierritje. In het huis in Sellingen heeft zich zojuist een drama afgespeeld. Kleinzoon heeft een woordenwisseling gehad met opa en die loopt verkeerd af. Na de ruzie is opa met een ambulance afgevoerd, bevestigt een woordvoerder van het Openbaar Ministerie, die ‘om privacyredenen’ niet wil zeggen wat de man mankeerde. Ze zegt wel dat Michael in dit verband nergens van wordt verdacht. Opa zal later in het ziekenhuis overlijden.
‘Hij vertrok met de auto door wat er gebeurd is met opa’, zegt Michaels beste vriend Anton, die hem nog sprak toen hij op de vlucht was. Opa en oma waren Michaels reddingsboei in het leven. Sinds afgelopen najaar woonde hij bij hen in huis. Het is een noodgreep: zijn ouders zijn uit elkaar gegaan toen hij nog jong was, de familiebanden zijn gecompliceerd. Bij zijn moeder in Nieuw-Buinen kan hij niet langer wonen. ‘Opa en oma deden echt alles voor hem’, zegt vriendin Annemiek Koper (17).
Dinsdagnacht daagt het de kameraden van Michael dat er iets grondig mis is. Jan Schoenmaker(23) uit Sellingen krijgt geen enkele reactie op de sms’jes die hij aan zijn maat stuurt. En dat is raar. ‘Want wij sms’en de hele dag door. We waren altijd samen.’ Hij leerde Michael kennen op een feestje – kneep die zijn vriendin in de billen. Wist Jan gelijk: dat is een leuke gozer.
De problemen thuis, daar praatte Michael niet over. ‘Hij kletste nooit’, zegt Jan. Liever raceten de jongens samen door de Veenkoloniën, in de gepimpte Volkswagen Jetta van Jan. Autorijden kon Michael als de beste, ook al had hij nog geen rijbewijs. Had-ie geleerd in de auto van zijn vader. ‘Spiegels en de dode hoek vergat hij soms wel eens. Maar ik durfde hem zo het stuur in handen te geven.’
Michael was een bekende van de politie. ‘Het is een jongen van 18 en iemand van de kanaalstreek’, zegt een vriend uit Stadskanaal die anoniem wil blijven. De kanaalstreek, zo noemen ze hier het hart van de Veenkoloniën: Nieuw-Buinen, Stadskanaal. Als je van de kanaalstreek bent, wil hij maar zeggen, dan gebeuren er soms dingen in je leven die je niet wilt.
Rondkwart over één op woensdagmiddag zien politieagenten de als vermist opgegeven Renault Scenic rijden op de Buinerstraatweg, langs de rand van Nieuw-Buinen. Ze draaien om en zetten de achtervolging in, langs twee tankstations, over een rotonde, een woonwijk in. Michael kent het dorp goed, want hier is hij opgegroeid.
Op de Begoniastraat rijdt Michael met ‘hoge snelheid’ en vertoont hij ‘vreemd stuurgedrag’, meldt het OM. Daar waar de weg naar links afbuigt, het dorp uit, rijdt de Renault Scenic rechtdoor, de bosjes in. ‘De politie zat zeker niet vlak achter hem’, zegt Harry Paalman. In de bosjes zijn nergens remsporen te zien.
Uren na het ongeval, als de lijkwagen en het bergingsbedrijf zijn vertrokken, peuteren zijn maten de achtergebleven bumperresten uit de boom. Jan bedenkt hoe trots opa en oma altijd waren op hun nieuwe auto, die door hun kleinzoon glanzend werd gepoetst, en hoe makkelijk het zou zijn geweest om te remmen en linksaf te sturen. ‘Maar zo was Molle: eerst doen, dan denken.’