De stem van Sepp Blatter (79) trilt. In de kleine gebedsruimte, op de derde ondergrondse verdieping van het FIFA-hoofdkantoor in Zürich, lijkt hij zich te verliezen in zijn eigen gezang. ‘Großer Gott, wir  loben dich; Herr, wir preisen deine Stärke.’ Grote God, wij loven u; Heer, wij prijzen uw kracht.

Zijn linkerhand steekt losjes in zijn broekzak, met zijn rechterhand zwaait hij op de denkbeeldige maat. Nu hij hier zo staat, terwijl hij een lied zingt uit zijn kanton Wallis, heeft hij iets van een heerser die onverbeterlijk blijft doorregeren terwijl zijn koninkrijk op instorten staat.

Op 2 juni, vier dagen na zijn herverkiezing, kondigde Blatter onverwachts zijn overgave aan. Onder druk van twee strafrechtelijke onderzoeken  – zeven hooggeplaatste FIFA-officials werden gearresteerd in Zürich -, vertrekt hij in februari 2016 bij de wereldvoetbalbond. Hoewel de autoriteiten hem niet persoonlijk linken aan de corruptieaffaire, was zijn positie onhoudbaar geworden.

Sinds zijn overgave zwijgt de Zwitser zo veel mogelijk. Hij is aangeschoten wild. Zijn vertrouwen in de media is hij verloren en de persafdeling van de FIFA wil niet dat hij nog interviews geeft.

Maar nu, een half jaar voor zijn opvolger wordt gekozen, spreekt hij toch, met de Volkskrant. ‘Ik moet mijn familie beschermen.’

Was het neerleggen van uw mandaat het moeilijkste besluit in uw carrière bij de FIFA?
‘Door de druk op mijzelf en de FIFA die steeds verder toenam, kon ik niet anders. Er was een tsunami gaande. Een schok. Het was geen gemakkelijk besluit, maar het gaf me de tijd na te denken wat er verkeerd was gegaan.’

Wat is er verkeerd gegaan?
‘Dat het zo kort voor het verkiezingscongres gebeurde.’

Bedoelt u de arrestaties van FIFA-officials in het Baur au Lac-hotel?
‘Ja, de interventie van de Amerikaanse en Zwitserse autoriteiten. Het was verkeerd. Het was een schok. Maar in deze wereld leven we met schokken.’ Hij blaast zijn longen leeg. ‘Nu kan ik weer ademhalen, zien, kijken.’

Mensen uit uw omgeving zijn ervan overtuigd dat er in de dagen na uw herverkiezing iets groots is gebeurd waardoor u alsnog besloot te vertrekken.
‘Dat is iets dat ik voor mezelf wil houden. Wat er is gebeurd, komt in mijn nalatenschap. Het was een erg onplezierige tijd. Maar hoe dan ook, we zijn allemaal overlevers. En ik ben er zeker van dat het de juiste oplossing was voor de FIFA.’

U wilt er niet over praten. Neemt u de volle last op uw schouders?
‘Ik heb het gedaan om de organisatie en mijn familie te beschermen tegen de aanvallen. Mezelf kan ik wel beschermen. Ik heb geen hulp nodig als het over mijn persoonlijke integriteit gaat.’

Op welke aanvallen doelt u?
‘Hebben jullie de persconferentie  van mevrouw Loretta Lynch (Amerikaanse minister van Justitie, red.)  gezien? Zij stond daar samen met de baas van de FBI. Ze zetten de FIFA neer als een maffiose onderneming. Whatever.’

Dit klinkt raar. De persconferentie waarop u doelt, was twee dagen voor uw herverkiezing. U had zich toen al kunnen terugtrekken. Wij willen graag weten wat er is gebeurd in de vier dagen tussen uw herverkiezing en de persconferentie waarop u uw mandaat ter beschikking stelde.
Getergd: ‘Ik heb jullie al gezegd dat ik ooit ga vertellen wat er precies is  gebeurd. Nu wil ik niet op de details ingaan, omdat er onderzoeken lopen. En ik wil de onderzoeken niet belemmeren. Ik houd het voor me en daar voel ik me goed bij.’

Op de Zwitserse televisie zei u vlak na uw herverkiezing: ‘Als ik de FIFA nu verlaat, is het alsof ik accepteer dat ik dingen fout heb gedaan.’
‘Ik heb de FIFA niet verlaten. Ik ben nog steeds de president! Nu en tot de laatste minuut van de verkiezingen op 26 februari. De media hebben de FIFA en zijn president zwaar aangevallen. Toen ik mijn mandaat ter beschikking stelde, zeiden mensen dat ik dat deed omdat ik een slecht geweten heb. Dat is niet zo.’

Wat zou er zijn gebeurd als u uw afscheid niet had aangekondigd?
‘Weet u, je kunt het verleden niet overdoen. Dit is mijn beslissing geweest. Daarmee moet ik leven.’

We merken dat u hier niet graag over praat. Toch willen we nog een paar dingen weten. Het kwam zo gehaast over toen u uw afscheid aankondigde. De perszaal was niet eens in gereedheid gebracht.
‘Ik ben altijd goed voor een verrassing.’

Maar de flair en elegantie waarmee u doorgaans spreekt, leken verdwenen. Het was alsof iemand u in de zaal had gezet.
‘Het was het eind van een lange dag. Het was niet ‘s ochtends. En het was donker.’

Kijkt u terug op die dag met een steen in uw maag?
‘Nee. Het was een speciale dag in mijn leven. Mijn leven kent alleen speciale dagen. Vooral de dagen die nog  komen. Als je bijna 80 bent, zie je elke dag als een geschenk.’

 U bent een offensief persoon, u zoekt graag de aanval. Dat was ook al zo toen u voetballer was. Die dag was u in de verdediging. Wat zou u achteraf anders hebben gedaan?
‘Ik herhaal: ik wil daar niet op ingaan. Het is gebeurd. Ooit zal ik het nog eens uit de doeken doen.’

Wanneer?
‘Als ik geen president van de FIFA meer ben.’

Het gesprek met Blatter heeft plaats in de presidentiële lounge van het FIFA-hoofdkantoor. Hij zit op de bank en nipt aan een espresso. Op een sokkel achter hem staat een gouden replica van de wereldbeker. Aan de muur hangt een zwart-witfoto van de A-junioren van FC Visp, uit 1953. De kleine Blatter staat in het midden.

Soms lijkt het alsof hij praat op de automatische piloot. Als de vragen moeilijk worden of hem niet bevallen, probeert hij ze te ontwijken. Dan begint hij aan een van zijn talloze anekdotes of complimenteert hij zijn gesprekspartners met hun uiterlijk. Hij schept genoegen in ontregelen.

Hij wijst op een groot portret van zichzelf, dat voor een van de ramen staat. Hij kreeg het van artiest Rolf Knie tijdens de donkerste dagen na zijn herverkiezing. ‘Football is Sepp Blatter. Sepp Blatter is football’, luidt het bijschrift. Blatter glimt van trots als hij erover vertelt. Het is volgens hem een van de vele steunbetuigingen die hij kreeg. ‘Veel voetbalbonden vragen ook of ik alsnog wil blijven.’

Met de hulp van de acht medewerkers van zijn presidentiële huishouding beantwoordt hij ze allemaal. Maar hoe graag hij het ook zou willen, aanblijven is uitgesloten. Daarvoor is zijn imago te zwaar beschadigd. Vooral in westerse landen wordt hij gezien als een corrupte leider die zichzelf verrijkt ten koste van het voetbal. Vanaf september zijn foto’s van hem te bewonderen in het maffia museum in Las Vegas, waar een permanente tentoonstelling over de FIFA wordt ingericht.

Hoeveel huizen heeft u?
‘Ik heb twee appartementen in Ven thône, tussen Sierre en Crans-Montana. Ik heb het recht om gebruik te maken van het presidentshuis van de FIFA in Zürich. En ik gebruik het appartement van mijn dochter in mijn geboorteplaats Visp. Een paleis heb ik niet.’

Hoeveel boten?
‘Mijn sterrenbeeld is Vissen. Ik ben gek op water, vooral als ik onder de douche sta. Maar een goede zwemmer ben ik niet, dus ik voel me niet prettig op een boot. Ik heb er geen.’

Auto’s?
‘Ik rij een erg kleine Mercedes die de FIFA tegen een bescheiden vergoeding beschikbaar stelt aan haar management. Ik had ook een auto in Visp, maar die heb ik aan mijn dochter gegeven.’

Hoe vaak gaat u op vakantie?
‘Dat hangt ervan af hoe u vakanties definieert. Ik heb deze maand drie dagen vrij gehad en dat was precies genoeg. Ik ben een actieve man. Ik moet in beweging zijn. Door te bewegen houd je ook je brein, je hart, je ziel scherp. Mijn laatste echte vakantie was vlak na het WK van Italië, in 1990.’

Mensen zien u als iemand die zichzelf verrijkt met geld dat voor het voetbal is bestemd.
‘Ik ben geen extravaganza. Ik doe dit werk niet om rijk te worden, maar omdat ik erin geloof. Ik draag niet eens maatpakken. Oké, ze zijn vaak Italiaans, maar ik neem wat me past.’

Toch kampen de FIFA en u met een imagoprobleem van jewelste.
‘Maar dat is niet overal ter wereld zo. Je imago veranderen is lastig. Een Duitse dichter zei: ‘Allen Menschen recht getan, ist eine Kunst die niemand kann.’ Je kunt niet alleen maar vrienden hebben.’

Maar het probleem met imago is…
‘Hoe kan Ajax verliezen van Rapid Wien?’

Ja, ongelooflijk. Maar over het imago: de beleidsbepalers in  Nederland geloven niet meer dat een klein land als het onze een WK kan organiseren. Ze denken: we hebben geen geld om aan de FIFA-bestuurders te geven.
‘Ze hoeven geen geld aan bestuurs leden te geven.’

Maar dat is wel wat mensen denken. Dat is het imago van de FIFA.
‘Ja, maar als je eenmaal een beeld hebt, blijf je daarbij. Help me die  situatie te veranderen.’

Het campagneteam van Nederland en België kwam naar het hoofdkantoor van de FIFA op de fiets om zo het milieuvriendelijke karakter van het WK-bid te benadrukken. Nu worden ze in de  media beschimpt, omdat ze zo naïef waren. Ze hadden beter in een Porsche kunnen gaan, wordt er gezegd.
‘Ik heb ook een fiets. Mijn vader was mecanicien in de fietsindustrie.’

De fietsen hebben Nederland en België niet geholpen. Ze haalden maar een handvol stemmen.
‘Nederland en België, maar ook Spanje en Portugal, waren naïef. Na het WK van 2002 in Japan en Zuid- Korea heeft de FIFA besloten dat landen die het toernooi alleen kunnen organiseren de voorkeur krijgen. Nederland en België wisten dat, want ik heb het ze zelf verteld.’

Kan een klein land als Nederland in de toekomst het WK organiseren?
‘Zeker. Jullie zijn een voetballand.  Jullie hebben de stadions, de infrastructuur. Als een van de kleinste landen ter wereld (Qatar, red.) het kan, kan Nederland het ook.’

Zijn oog valt op de in een gouden frame ingelijste foto van Nelson Mandela aan de overzijde van de ruimte. De voormalig Zuid-Afrikaans president klemt de wereldbeker in zijn handen vlak nadat Zuid-Afrika het WK 2010 toegewezen heeft gekregen. ‘Hij lacht naar me’, zegt Blatter, en hij lacht terug.

De toewijzing van het WK aan het Afrikaanse land leverde de FIFA in  Europa veel kritiek op. Maar dat is niets vergeleken met de reuring die is ontstaan nu Qatar, een golfstaatje zonder voetbalgeschiedenis, het WK van 2022 mag organiseren. Hoewel Blatter niet op het land stemde bij de toewijzing van het toernooi, heeft het op voorhand meest controversiële WK ooit hem en zijn familie verder in het nauw gebracht.

Elke tweet die de FIFA namens Blatters persoonlijke account stuurt, kan rekenen op honderden woedende reacties. Zijn enige kind Corinne sloot onlangs haar vaste telefoonlijn af, omdat ze werd lastiggevallen door een stalker. Een Keniaanse oplichtersbende verspreidt vervalste documenten die de gehele familie in een kwaad daglicht stellen.

De crisis bij de FIFA raakt ook uw familie.
‘Ik erken dat er uitdagingen zijn.Tegelijkertijd is de kracht van voetbal nooit groter geweest. De kijkcijfers waren niet eerder zo hoog. Jeugdvoetbal, vrouwenvoetbal: het was nog nooit zo goed als nu. De grote meerderheid van onze ontwikkelingsprojecten werelwijd is een groot succes. Er is geen crisis bij de FIFA.’

En toch raakt die uw familie. Uw familie wordt lastiggevallen vanwege uw werk.
‘Natuurlijk, het doet mijn familie meer zeer dan mij. Ik ben eraan gewend. Ik kan mezelf verdedigen. Maar het is vooral verschrikkelijk als het mijn kleindochter pijn doet. Degenen die dat op hun geweten hebben, moeten op een dag verantwoording afleggen voor wat ze hebben gedaan.’

Zijn het individuen of georganiseerde krachten die hier achter zitten?
‘Hoe kan het Europees Parlement een resolutie aannemen dat Blatter niet moet worden herkozen als president van de FIFA? Wat is dat? Dat is een directe politieke interventie in de sport. Het druist in tegen het charter van de Verenigde Naties.’

De FIFA is gewend aan alle soorten aanvallen.
‘De aanvallen waren niet gericht tegen de FIFA, maar tegen een persoon.’

Was de bommelding tijdens het verkiezingscongres voor u bedoeld?
‘Nee. Dat was niet persoonlijk. U weet dat de UEFA (de Europese voetbalbond, red.) van mening was dat het congres niet had moeten doorgaan. Toen was daar de bommelding, waarvan we nog niet alle details hebben gekregen. Maar de melding was bedoeld om het congres te stoppen. Op die manier was er geen verkiezing geweest.’

Denkt u dat de UEFA er iets mee te maken heeft?
‘Jullie komen uit Nederland. Jullie hebben een brede horizon. UEFA zei dat ze geen verkiezing wilden tijdens dit congres. Platini (de voorzitter van de UEFA, red.) heeft mij de dag voor het congres verzocht om niet naar de verkiezing te gaan. Ik zei: hoe kan ik dat doen? Wie gaat er dan naar de verkiezing?’

Maar kan het zijn dat de UEFA achter de bommelding zat?
‘Nee, dat heb ik niet gezegd. Ik zei alleen dat jullie uit Nederland komen en een brede horizon hebben. De UEFA heeft publiekelijk gemaakt dat ze het congres niet wilden en dat ze overwogen het te boycotten.’

Blatters persoonlijk assistente, die zich tot dan op de achtergrond heeft gehouden, neemt het woord. ‘Voor de duidelijkheid: meneer Blatter heeft nooit gezegd dat de UEFA achter de bommelding zat.’

De relatie tussen de FIFA en de Europese dochterbond is de laatste jaren ernstig bekoeld geraakt. De UEFA waant zich machtig, omdat de beste voetballers op het continent spelen en ze de Champions League tot haar eigendommen mag rekenen. Daarmee stuit de bond andere, dankzij de FIFA opkomende, voetbalcontinenten als Afrika en Azië tegen de borst.

Achter de schermen stelde de UEFA in de aanloop naar de presidentsverkiezing in mei alles in het werk om Blatter ten val te brengen. KNVB-preses Michael van Praag, oud-prof Luis Figo en de Jordaanse prins Ali werden door Europa gesteund. Er waren door de UEFA geregisseerde gesprekken over de te voeren tactiek. En Platini was aanwezig bij een geheime vergadering in Genève waarin werd bepaald welke tegenkandidaten zich moesten terugtrekken.

Michel Platini was uw vriend. Nu organiseert hij het verzet tegen u. Wat betekent dat voor u?
Blatter laat een lange stilte vallen. Dan: ‘Confucius zei: zeven keer moet je met je tong draaien voordat je antwoord geeft.’

Waarom is het zo moeilijk hierover te praten?
‘De enige reden die je kunt geven, is dat er in Nyon een anti-FIFA-virus heerst. Ik maak altijd onderscheid tussen Nyon (waar het UEFA-hoofdkwartier zetelt, red.) en de bij de UEFA aangesloten bonden. In 2007, toen Platini werd gekozen als UEFA-voorzitter, was ik nog zijn beste vriend. Al in 2008 was dat niet meer zo.’

Wat is er gebeurd?
‘Tijdens de opening van het EK in 2008 in Zwitserland sprak ik tijdens het aperitief met de Zwitserse president Couchepin, een bekende van mij uit het kanton Wallis. Hij zei: we zien elkaar zo tijdens de wedstrijd. Maar het bleek dat ik acht plaatsen van het midden zat, ver bij hem vandaan. De president van de FIFA was op een zijspoor gezet. Gewoon op een zijspoor gezet.’

Voelt het alsof hij een mes in uw rug steekt?
‘Weet u, mijn relatie met hem was op een bepaald moment als een relatie tussen vader en zoon. Hij heeft vier jaar voor mij gewerkt bij de FIFA, na het WK van 1998 in Frankrijk. We hebben samen zijn toetreding tot het  bestuur van de UEFA en de FIFA voorbereid. In 2007 werd hij ook nog president van de UEFA. Met mijn directe steun.’

We hebben uit goede bron vernomen dat hij uw familie heeft geïntimideerd tijdens het verkiezingscongres in mei.
‘Ja.’

Voor het eerst tijdens het gesprek is Blatter emotioneel. Hij wordt stil en ontwijkt oogcontact. Zijn handen vouwt hij in en uit elkaar. In gedachten lijkt hij terug te gaan naar de dag van zijn herverkiezing. Zijn familie was overgekomen naar Zürich voor morele steun.

We hebben gehoord dat uw 80-jarige broer Peter moest huilen.
Weer is hij stil. ‘Ik heb mijn broer net nog ontmoet in Crans-Montana. Hij herhaalde wat er is gebeurd.’

Wat is er gebeurd?
‘Vlak na de lunch van het congres kwam ik hem tegen. Hij had gehuild. Ik vroeg hem: wat is er aan de hand? En ik zei: wees niet verdrietig, ik ga winnen. Ik weet niet met hoeveel stemmen, maar ik win deze verkiezing. Ik kan niet verliezen van die prins. Mijn broer zei geen woord.

‘Na de verkiezing hoorde ik wat er was gebeurd. Platini was tijdens de lunch bij mijn broer aan tafel gaan zitten. Hij zei: vertel Sepp dat hij zich moet terugtrekken voor de verkiezing, anders gaat hij de gevangenis in.’

Terwijl de FIFA-voorzitter zijn woorden uitspreekt, slaakt zijn persoonlijk assistente een kreet. Ook voor haar is het voor het eerst dat ze hiervan hoort. Blatter oogt ontdaan. Hij staart voor zich uit.

Meneer Blatter, dit lijkt op meer dan rivaliteit.
‘Jullie moeten maar aan hem vragen hoe zijn karakter in elkaar steekt. Ik weet niet wat er in hem omgaat.’

Heeft deze situatie iets te maken met uw besluit om uw mandaat als voorzitter neer te leggen?
‘Nee, nee. Ik realiseerde me later pas wat hij heeft gezegd. Het neerleggen van mijn mandaat was niet vanwege de druk van Platini.’

Het ziet ernaar uit dat Platini u gaat opvolgen als FIFA-voorzitter. Toch is zijn reputatie niet brandschoon. Kort voordat het WK aan Qatar werd toegewezen, zou hij in Parijs hebben gedineerd met president Sarkozy en de kroonprins van Qatar. Na de toewijzing aan Qatar kreeg zijn zoon er een goedbetaalde baan. Is Platini degene die de FIFA kan hervormen en een betere reputatie kan geven?
‘Ik heb daarop geen commentaar. Jullie zouden commentaar moeten geven. Jullie zijn onderzoeksjournalisten. Jullie willen de waarheid weten. Iedereen is benieuwd wat er is gebeurd. Maar er is iets mis, dat zeker.’

Het is uw nalatenschap. Platini neemt uw baan over. Welk gevoel geeft dat?
‘De nieuwe president kan de FIFA niet veranderen. Toen ik voor het eerst werd gekozen, in 1998, werkten er 34 mensen bij de FIFA. Nu werken er meer dan vierhonderd. We hebben contracten die lopen tot 2028. Een nieuwkomer kan dat niet veranderen. Hij kan wat mensen bij de FIFA vervangen. Maar het is net als bij een voetbalclub. Bij Ajax kun je de technisch directeur en de trainer vervangen, maar je kunt niet alle spelers wegsturen.’

Kan de nieuwe president het imago van de FIFA veranderen?
‘Waar komen alle problemen vandaan? De mensen die hier zijn opgepakt, worden verdacht van zaken die zich bij hun confederaties hebben afgespeeld, niet bij de FIFA.’

Maar sommigen zaten ook in het bestuur van de FIFA.
‘Ze zaten in de FIFA, dat klopt. Ze maakten deel uit van de FIFA-familie. Maar datgene waarvan ze worden beschuldigd, heeft niets te maken met de FIFA. De FIFA heeft daar geen invloed op en de president van de FIFA al helemaal niet.’

U spreekt steeds over een familie die zijn moeilijkheden zelf oplost.
‘Nu noem ik het een entiteit. Familie is even niet aan de orde.’

De ergste storm die woedde rond de FIFA is gaan liggen door Blatters aangekondigde vertrek, maar zorgenvrij is de voorzitter daarmee niet. Zo ontbrak hij deze zomer voor het eerst bij een eindronde van een WK, sinds zijn aantreden in 1998. Hij wil geen ‘reisrisico’s’ nemen, verklaart hij zijn afwezigheid bij het WK vrouwen in Canada. De arrestaties voorafgaand aan het verkiezingscongres hebben alles overhoop gegooid.

‘De nieuwe president kan de FIFA niet veranderen’

Zouden de arrestaties ook hebben plaatsgehad als u zich voor de verkiezing had teruggetrokken?
‘Dit zijn details die ik echt niet ken. Ik zou er graag meer van willen weten. Maar er zijn onderzoeken gaande.’

U zei eerder dat u wist dat er voor het congres iets zou gebeuren.
‘Ik had het gevoel dat er iets in de lucht hing. Maar nooit in mijn leven had ik zo’n verontrustende schok kunnen voorzien.’

Had die schok direct te maken met het verkiezingscongres?
Blatter slaat herhaaldelijk op zijn rechterbeen. ‘Help me de waarheid te vinden. Deze tsunami, deze schokkende overval of wat het ook was… Het moet onderzocht worden waarom dit twee dagen voor het congres gebeurde.’

Hij wrijft in zijn handen. ‘Waarom waren journalisten van The New York Times om zes uur ‘sochtends in de lobby van hotel Baur au Lac? Er was geen enkele reden daar te zijn.’

U vertrouwt de Amerikanen niet. Is dat de reden waarom u het WK voor vrouwen in Canada niet bijwoonde?
‘Luister. Wij weten niet precies wat zich achter de schermen afspeelt en moeten anticiperen op wat er kan gebeuren. Een paar weken geleden hebben de Amerikanen een Zwitserse bankier in Italië gearresteerd. Vierentwintig uur later was hij in Miami. Dus ik ga nergens heen. Er is geen arrestatiebevel tegen mij uitgevaardigd. Ik word niet onderzocht. Ik ben niet gevraagd te getuigen. Niets. Maar het systeem is nu eenmaal zo dat je gehoord kunt worden als je in een land bent waar Amerika invloed heeft.’

Als er geen arrestatiebevel is, wat is dan het risico om naar een ander land te reizen?
‘Mijn advocaten hier in Zwitserland zijn er vrij zeker van dat er niets gebeurt, zolang er geen arrestatiebevel is. Maar stel je eens voor: er wordt aangekondigd dat Blatter naar Canada gaat. Dan is er geen interesse meer in de WK-duels. Iedereen komt dan voor Blatter. Door niet te gaan, bescherm ik het voetbal.’

Kun je vrienden hebben in deze wereld?
‘Als je eenmaal aan de top bent, waar ik nog steeds ben, heb je geen vrienden. Geen vrienden. De meest loyale man in mijn omgeving is de langstzittende vicepresident, Issa Hayatou (voorzitter van de Afrikaanse voetbalconfederatie CAF, red.).’

Is hij een vriend van u?
‘Ik zei dat hij een man is op wie ik kan rekenen. Dat is iets anders.’

Dat klinkt eenzaam. U bezoekt zo veel landen, maar u hebt geen vrienden.
‘Vriendschap is ook dat mensen je de waarheid vertellen.’

Het is onvermijdelijk, zijn afscheid nadert. Hij praat er niet graag over. Liever heeft hij het over de hervormingen die hij voor zijn vertrek nog wil realiseren. Of over het FIFA-museum dat in de binnenstad van Zürich wordt gebouwd. De bouwvakkers heeft hij op het hart gedrukt het project af te ronden voor hij de organisatie verlaat. Geregeld kijkt hij of ze op schema lopen.

Volgens Blatter is er een grote behoefte aan een plek waar toeristen de roemruchte geschiedenis van de FIFA en het voetbal tot zich kunnen nemen. Ook werkt hij aan een koffietafelboek, zoals hij het noemt. ‘Met veel foto’s en anekdotes. Het wordt interessant.’

Weet u al wat u op 27 februari doet, de eerste dag na uw tijdperk bij de FIFA?
’27 februari, dat is ver weg. Heel ver.’

U bent wel aan uw laatste maanden bij de FIFA bezig.
‘Nee. Ik bevind mij nooit in mijn laatste maanden. Ik hoop dat ik nog niet hoef te gaan.’

Hij wijst naar boven. ‘Nee, nee, nee, nee, nee. Ik heb toestemming gekregen om rechtstreeks met de paus te praten.’

Uw moeder heeft u vanuit de hemel geroepen om haar te vergezellen, zei u eerder.
‘Het is nog geen tijd. Ze had het niet helemaal goed.’

Wij hadden het niet over het einde van uw tijdperk op aarde, maar bij de FIFA.
‘Eenenveertig jaar. Eenenveertig jaar bij de FIFA.’

En straks is er niets meer dan totale vrijheid.
‘Er is nooit totale vrijheid als je 41 jaar direct betrokken bent bij een organisatie. Dit spel is mijn passie, je kunt het voetbal niet in de steek laten. Het voetbal is meer dan een spel. Het is een levensfilosofie. Maar ik kan straks eindelijk genieten van mijn privéleven.’

Blijft u zich ook na uw afscheid verantwoordelijk voelen voor de FIFA?
‘Verantwoordelijk ben je altijd. In het bedrijfsleven kan een vader zijn onderneming aan zijn zoon overdragen. Bij de FIFA is dat onmogelijk. Ik weet niet wat er gaat gebeuren met mijn nalatenschap.’

In de gebedsruimte van het FIFA-hoofdkwartier sterft Blatters stem weg. ‘Wie du warst vor aller Zeit, so bleibst du in Ewigkeit.’ Wie je altijd bent geweest, blijf je tot in de eeuwigheid. De echo klinkt door de gangen.

CV Joseph ‘Sepp’ Blatter

Joseph ‘Sepp’ Blatter werd geboren op 10 maart 1936 en groeide op in Visp, in het Zwitserse kanton Wallis. Hij was naar eigen zeggen een getalenteerd voetballer bij de plaatselijke FC, maar zijn vader blokkeerde een overgang naar het grotere Lausanne Sports. Blatter zou nooit zijn geld met voetbal kunnen verdienen, kreeg hij te horen. Na baantjes bij het toerismebureau van Wallis en de Zwitserse ijshockeybond ging hij aan de slag bij horlogefabrikant Longines. In 1975 werd hij gevraagd technisch directeur bij de FIFA te worden. In 1981 klom hij op tot secretaris-generaal, als rechterhand van voorzitter Havelange. Hij volgde hem in 1998 op en werd vier keer herkozen, waaronder op 29 mei jongstleden. Vier dagen later legde hij plotseling zijn mandaat neer als FIFA-president.

Blatter werd meerdere keren van malversaties beschuldigd. Zo zou hij landen 100 duizend dollar hebben geboden om hem in 1998 als voorzitter te kiezen. Die en andere beschuldigingen aan zijn adres, zijn nooit bewezen. Buiten Europa maakte de 79-jarige Zwitser zich populair door het voetbal in arme landen te ontwikkelen. Hoewel deze Goal-projecten door tegenstanders worden omschreven als institutionele corruptie, hebben ze ertoe geleid dat het voetbal op steeds meer plekken in de wereld serieus wordt beoefend. Blatter heeft een dochter en is samen met zijn vriendin Linda Barras.